Tentoonstelling:

Imaginary landscape van Lee Eun Young

/ Whispering Nature van Carel Lanters

8 maart t/m 25 april 2025

Opening zaterdag 8 maart van 16.00 tot 19.00 uur

Lee Eun Young

Carel Lanters

‘Imaginary landscape’ van Lee Eun Young, zijn geknipte boekobjecten, die lijken op mysterieuze landschappen en architecturale vormen. Zij snijdt op een bijna chirurgische manier haar boeken en transformeert deze tot bijzondere kunstwerken. Door pagina’s weg te snijden, en de boeken samen te voegen, creëert ze complexe, driedimensionale composities. Zij wil hiermee de verborgen lagen in het boek aangeven, zowel letterlijk als figuurlijk. Voor haar symboliseren deze werken het voorbijgaan van tijd en het proces van herinnering.
De serie foto’s ’Whispering nature’ van Carel Lanters zijn gemaakt in de techniek van de pinhole-fotografie.
In plaats van een lens wordt gebruik gemaakt van een 0,2 mm klein gaatje waardoor de belichtingstijden zeer lang kunnen zijn. Eerder gebruikte hij nog een statief, maar het recente werk ontstaat door camerabewegingen, op zoek naar een nieuwe abstractie.

Dit resulteert in unieke visuele verhalen die de nadruk leggen op textuur, licht en tijd. Deze kunnen aspecten van een onderwerp of omgeving onthullen die conventionele fotografie over het hoofd zou kunnen zien. Sterker nog; het gaat voorbij het medium zelf.

Het onzichtbare wordt zichtbaar gemaakt.

Marianne Schutte i.s.m. Carel Lanters.

Tentoonstelling:

Tekeningen van Frank Lenferink

‘Die ’t kleine niet eert, is ’t groote niet weerd.’

11 januari t/m 28 februari 2025

Opening zaterdag 11 januari van 16.00 tot 19.00 uur

Op een groepsexpositie georganiseerd door de kunstenaar Peer Veneman werd ik getroffen door de krachtige eenvoud van het werk van Frank Lenferink (1963). Ik zag op een groot wit vel papier drie witte emmers staan, allen met een gelijk gerande grijze deksel waar uitbundig het felle licht op scheen.

Heel nauwkeurig was deze lichtstraal getekend, waardoor het leek alsof de emmers naar voren kwamen vanuit het platte vlak. Ontelbaar zijn de zachte grijstinten van zijn potloden.

Lenferink heeft na de kunstacademie ABK Minerva Groningen
(1983-1988) in 1997 de Koninklijke subsidie gewonnen.

ARTTRA is verheugd de eerste twee maanden van het nieuwe jaar zijn verstilde poëtische werk te tonen.

Waar geen licht is, is het donker.

Geen woorden, maar goed kijken….lijkt zijn devies te zijn, al is het maar naar de gewone dingen die ons omringen.

Drs. M.H.J. Schutte
kunsthistorica.

Tentoonstelling:

Willy Looyen

‘Where colors whisper and faces remain silent’

9 november t/m 20 december 2024

Opening zaterdag 9 november van 16.00 tot 19.00 uur

Tribute to TMWMW

In de tentoonstelling ‘Where colors whisper and faces remain silent’ toont de kunstenares Willy Looyen (1956) de diepere gelaagdheden van het menselijk wezen in portretvorm.

De Veelkleurige Weerspiegeling van het individu
Willy Looyen’s werk bestaat uit portretten opgebouwd uit meerdere lagen die samen een geheel nieuw beeld vormen. Deze gelaagdheid wordt verder verdiept door het gebruik van kleur, die een essentiële rol speelt – krachtig, expressief en vol betekenis. Elk portret toont meerdere gezichten, die samen de verschillende facetten van een individu weerspiegelen. Deze samengestelde gezichten ontleedt de kunstenares vervolgens weer, als basis voor nieuwe composities waarin kleur en identiteit elkaar versterken. De lijnen in de werken verbinden verschillende identiteiten, plaatsen ze in een nieuwe context, en geven ruimte aan de veelzijdigheid van elk individu.

Denis Mukwege
Een belangrijk onderdeel van de tentoonstelling zijn de portretten van Denis Mukwege, de internationaal bekende Congolese gynaecoloog en Nobelprijswinnaar voor de Vrede. Willy Looyen raakte in 2017 diep geraakt door de documentaire The Man Who Mends Women – The Wrath of Hippocrates van Thierry Michel. Dit leidde tot het creëren van het portret van Denis Mukwege, dat deel uitmaakt van de serie People of Our Time (2017-2022).

Tribute to TMWMW
In 2023 besloot Willy Looyen meerdere portretten te maken van Denis Mukwege: Tribute to TMWMW. Deze werken ontstonden door een samenspel van digitale en analoge media: fotografie, verf en papier. Elk portret bestaat uit meerdere digitale portretten die zijn samengevoegd tot één beeld. Fragmenten overlappen elkaar, vloeien samen, en worden daarna opnieuw ontleed om verder bewerkt te worden met verf en papier.

Dit proces van opbouwen, afbreken en herscheppen voegt een nieuwe dimensie toe aan de complexiteit van identiteit. Deze voortdurende wisselwerking tussen fragmentatie en reconstructie benadrukt de gelaagdheid en kracht van elk individu, en onderstreept de diversiteit van onze persoonlijkheden.

Willy Looyen i.s.m. Marianne Schutte

Tentoonstelling:

‘Lighten’ van Jac Bisschops

14 September – 31 Oktober 2024

Opening zaterdag 14 september van 16.00 tot 19.00 uur

Inner   titaniumwit – bladgoud – hout 72 x 45 cm

Jac Bisschops is een meester in het sensibiliseren van ruimte en staat bekend om zijn diepgaande zoektocht naar de essentie van kunst.
Zijn schilderijen verwijzen naar de onschatbare waarde van eenvoud, verstilling en transcendentie.
In zijn schilders-oeuvre van 45 jaar, bouwt hij verder op het gedachtegoed van Mondriaan, Malevich, Yves Klein en Tarkovski.
Naast studiereizen in Europa maakte Bisschops vele reizen naar o.a. India, Himalaya, Egypte en Mali waar hij de kunst en sacrale architectuur van de oude culturen in zich opnam.
Tevens laat hij zich inspireren door klassieke en hedendaagse spiritueel-religieuze muziek.
Zijn levensbeschouwing is georiënteerd op het Zen Boeddhisme. In ’Lighten’ geeft Bisschops als geen ander het ‘Magische’ licht weer.

Meer informatie: www.jacbisschops.nl

Marianne Schutte
Kunsthistorica

Tentoonstelling:

‘Brumes Blondes’ Schilders en Dichters

100 jaar Surrealisme
samengesteld door Laurens Vancrevel en Rik Lina

 Tevens presentatie van catalogus ‘Brumes Blondes’,2024 met bijdragen van de nog levende  genoemde schilders en dichters.

11 Mei – 30 Juni 2024

Opening 11 mei van 16.00 van 19.00 uur

Surrealisme in de wereld sinds 1924

Surrealisme is de naam van de levensfilosofie waarvan de Franse denker en dichter André Breton in 1924 de beginselverklaring (in zijn Manifeste du surréalisme) heeft geschreven; het woord ‘surrealisme’ is bedacht door zijn vriend Guillaume Apollinaire, en is later alom misbruikt om bizarre situaties mee aan te duiden; het woord is veel populairder geworden dan de radicale filosofie die ermee is aangeduid. Zoals bekend, is surrealisme geen kunststroming en geen literaire richting, maar een geesteshouding die is gericht op de bevrijding van het menselijk bestaan en op de sociale en culturele omvorming van de wereld. Deze revolutionaire uitgangspunten hebben grote invloed op de creativiteit, die niet langer onderdrukt wordt door morele, esthetische of religieuze beperkingen.
Het surrealisme heeft vooral veel invloed gehad op het culturele leven in Frankrijk, maar ook in Wallonië, Tsjechië en Portugal. De filosofie van het surrealisme is verder ontwikkeld door André Breton en Franse geestverwanten als Benjamin Péret, Robert Lebel, Vincent Bounoure, Édouard Jaguer en Joël Gayraud, en in andere landen vooral door Vratislav Effenberger (Tsjechië), Octavio Paz (Mexico), Nicolas Calas (USA). Dolfi Trost (Roemenië), Aldo Pellegrini (Argentinië), Mário Cesariny (Portugal), Vicente Pérez Corrales (Canarische eilanden, Spanje) en anderen. In tientallen landen zijn surrealistische groepen ontstaan en tijdschriften opgericht om het onderlinge contact te versterken, zelfs in landen als Rusland, China en autoritair of religieus bestuurde landen waar het surrealisme als staatsgevaarlijk verboden werd. In Nederland is relatief weinig surrealistische activiteit ontstaan, zowel door de taalbarrière die het Frans vormt, als door ‘de puriteinse handelsgeest’ die diep is geworteld in ons land. Datzelfde verschijnsel deed zich voor in de Angelsaksische landen.

De Lage Landen in de eerste eeuw van het surrealisme
Een summier chronologisch overzicht

Op de eerste expositie van de surrealistische groep in Parijs, 1925 worden kindertekeningen en grafiek getoond van Kristians Tonny (1907-1977), die tot in de jaren dertig in Parijs verbleef. Hij woonde vele bijeenkomsten van de surrealistische groep bij, en was bevriend met verschillende leden zoals Benjamin Péret, Pierre de Massot, Georges Hugnet. Willem Wagenaar (1907-1999) opent in 1929 in Utrecht Kunstzaal Nord, waar hij surrealistische tijdschriften te koop aanbiedt, onder andere Variétés, Documents en Minotaure dat hemzelf en andere jonge schilders zoals J.H. Moesman (1909-1988) en Gerrit van ’t Net ertoe inspireert om zelf surrealistisch werk te gaan maken; hun tekenleraar Willem van Leusden (1886-1974) wordt er op zijn beurt door aangestoken. In 1933 organiseert Willem Wagenaar een galerie-expositie van Utrechtse surrealisten in Parijs, in de hoop daarmee contact te leggen met de surrealistische groep; dat lukt hem echter niet. Op initiatief van Kristians Tonny wordt in 1938 de Internationale expositie van het surrealisme in Amsterdam gehouden, die in het najaar in Den Haag wordt geprolongeerd. Daarbij wordt een monografie uitgegeven met een essay van Georges Hugnet. Hugnet is geruime tijd in Amsterdam aanwezig om toelichting te geven aan bezoekers. Deze omvangrijke expositie inspireert jonge dichters en schilders als Louis Lehmann (1920-2012), (Chris J. van Geel(1907-1974), Emile van Moerkerken (1916-1995), Jaap Mooy (1915-1987), Jan G. Elburg (1919-1992) Eugène Brands (1913-2002) en anderen om zelf surrealistisch werk te maken. In 1941 richten Theo van Baaren en (1912-1989) Gertrude Pape (1907-1988) het voor de Duitse bezetter ‘verborgen’ vriendentijdschrift De Schone Zakdoek op, dat grotendeels geïnspireerd is door het surrealisme. Tot de vaste medewerkers behoren, behalve de oprichters, C. Buddingh’ (1918-1985), Louis Lehmann, Chris van Geel, Emile van Moerkerken en anderen. Op Curaçao richt Luc Tournier / Chris Engels (1907-1990) in 1948 het tijdschrift De Stoep op, waarin hij met de jonge dichters Oda Blinder (1918-1969)en Charles Corsen (1927-1994) experimenteert met automatisch geschreven poëzie. J.H. Moesman, Willem van Leusden, Poesiat, Perdok en Fedde Weidema exposeren in 1949 hun werk in Laren onder de titel Vijf surrealisten. Theo van Baaren houdt de openingstoespraak. Her de Vries (1930-2021) richt in 1959 het Bureau de Recherches Surréalistes en Hollande op; hij schrijft daarvoor de beginselverklaring, en vormt een surrealistische groep met J.H. Moesman, Willem Wagenaar en Willem van Leusden, waar zich nog enkele anderen bij voegen; hij stuurt de beginselverklaring op aan André Breton, en wordt welkom geheten door de surrealistische groep te Parijs; in hun tijdschrift Bief wordt het nieuws gemeld onder het kopje “Du Pays des Brumes Blondes”. In 1961 organiseert De Vries in samenwerking met de dichter Jak van der Meulen (1928-1998) in Leiden de overzichtsexpositie van de nieuwe groep, onder de titel ‘Surrealistische Ontmoetingen’. Moesman kalligrafeert de catalogus, en maakt een speciale ets voor de luxe-editie. Het internationale periodiek Brumes Blondes wordt in 1963 opgericht door De Vries, dat hij vanaf 1964 redigeert met Laurens Vancrevel. De Vries en Vancrevel organiseren in 1967 in Velp de expositie Bestendigheid van het surrealisme,waaraan o.a. ook Kristians Tonny, Jan G. Elburg en Herman Ysebaert (1928-1975) voor het eerst deelnemen. In nauwe samenwerking met de schilder Rik Lina en Herman Ysebaert organiseert Vancrevel in 1969 de internationale expositie Zwarte Zon, Bloem in opstand, in het Kurhaus Hotel in Scheveningen. Jan Schlechter Duvall (1922-2009) Rik Lina en Oey Tjeng Sit (1917-1987) nemen daaraan voor het eerst deel, naast een groot aantal surrealisten uit andere landen. In 1977 organiseert Vancrevel met Lina een expositie bij de Amsterdamse Galerie Bauma: Brumes Blondes, actueel surrealisme. In 1986 sticht de schilder Hendrik Beekman in Alkmaar de Surrealistische Galerie; deze wordt feestelijk geopend met een toespraak door Theo van Baaren. Later wordt de galerie verplaatst naar Marrum (Friesland) onder de nieuwe naam Kabinet Hendrik Beekman. Vancrevel organiseert in 1989 in nauwe samenwerking met de kunsthistorica Agnes Grondman de overzicht tentoonstelling van het surrealisme in Nederland: De Automatische Verbeelding, in het museum De Wieger in Deurne. Ter gelegenheid van de opening wordt als wereldpremière de mini-opera Der Mörder op tekst van Theo van Baaren en muziek van L.Th. Lehmann uitgevoerd. Tijdens de expositie wordt de monografie De Automatische Verbeelding gepresenteerd en de verzamelbundel manifesten en essays Surrealistische ontmoetingen, samengesteld door De Vries en Vancrevel. Ook verschijnt de anthologie Spiegel van de surrealistische poëzie in het Nederlands, samengesteld door Vancrevel. Aan de expositie, die geprolongeerd wordt in Leiden (museum de Lakenhal) en Leeuwarden (museum Het Prinsenhof), neemt Jörg Remé voor het eerst deel. Rik Lina richt in 1990 het internationale tijdschrift Droomschaar op, en in 1991 samen met Fredy Flores Knistoff de internationale groep CAPA (Collective Automatic Painting Amsterdam). De Vries en de dichter Pieter Schermer starten de reeks monografieën over surrealisme onder de titel Labyrint in 1995. In 2003 start Vancrevel de publicatie van poëzie uitgaven en kleine boeken onder het imprint Brumes Blondes. Tot 2014 verschenen er 21 delen en een reeks van 29 poëziekaternen. De laatste uitgave was de grote internationale bundel Ce Qui Sera, almanac of the international movement. Deze publicatie werd door De Vries en Vancrevel samengesteld, in samenwerking met Rik Lina en enkele internationale vrienden: Alain Joubert, Kenneth Cox, Guy Ducornet en Miguel Perez Corrales, en meer dan honderd deelnemers uit vijfentwintig landen. 2024 Rik Lina organiseert in nauwe samenwerking met Laurens Vancrevel en kunsthistorica Marianne Schutte de expositie Brumes Blondes in de surrealistisch eeuw in Galerie ARTTRA te Amsterdam.

Laurens Vancrevel

Tentoonstelling:

‘Eternel Blue’ van Hassan Mosleyani

6 April – 3 Mei 2024

Opening 6 april van 16.00 van 19.00 uur

Zonder titel, olieverf op doek, 20 x 20 cm, 2004

Hassan Mosleyani (1961), een Iraanse kunstenaar die sinds 1993 in Nederland woont, heeft zijn leven van kinds af in dienst van de schilderkunst gesteld, dat voor hem een wereld is waarin hij rust en ruimte vindt. Hij is naar Nederland gekomen omdat zijn grote voorbeelden in de schilderkunst Rembrandt en Van Gogh waren. Ook Hassan’s werken vallen op door een rijke textuur. Dat komt door de zeer gevarieerde manier waarop de verf is aangebracht. Mosleyani schildert bij voorkeur op doeken van grote afmetingen, in olieverf, het medium waarvan hij alle mogelijkheden verkent. De schildertechniek is een integraal deel van zijn werk, dat een middel en doel tegelijk is. Het nat in nat werken wisselt hij af met een werkwijze waarin hij de verf dik, romig of scherprandig of juist heel glad opbrengt, met behulp van penselen, spatels en messen.

Een schilderij van Mosleyani verveelt nooit. Hoe lang men er ook naar kijkt, telkens ontdekt men weer iets nieuws. Van de rijkdom aan associaties, aan kleuren en aan scherpte en ritme van lijnen gaat een hypnotiserende werking uit, zoals de kleurpatronen van een oosters tapijt, die steeds gelijk en toch weer anders zijn. Soms kunnen, zo men wil, elementen herkend worden afkomstig van de Iraanse volkskunst, of van de oude rijke Perzische cultuur. Met name zijn blauwen roepen allerlei associaties op met het mystieke Midden-Oosten.
Zijn schilderijen lijken door de prachtige huidtextuur, zelf levende objecten te zijn, die kloppen van emoties. Na een intensieve periode van schilderen in Amsterdam is Hassan ook gaan beeldhouwen. Door een mogelijkheid om in het groen buiten Amsterdam te kunnen werken. Velen hebben een zeer groot formaat. In de tentoonstelling bij ARTTRA zijn ook twee kleinere beelden te zien, die eveneens ontroeren door het bijzondere materiaal en vorm gebruik.

Marianne Schutte
Kunsthistorica